گام محققان ایرانی در راستای بهبود روند درمان سرطان
محققان ایرانی، حسگری پلیمری را معرفی کرده‌اند که با استفاده از آن می‌توان مقادیر داروی ضد سرطان مصرف‌شده را اندازه‌گیری کرد.
به گزارش مهر،به نقل از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، اثرات نامطلوب بر قلب و کبد، از مهم‌ترین معایب داروهای ضد سرطان به شمار می‌روند. لذا به منظور کاهش اثرات جانبی، تعیین دوز مناسب این دارو پیش از مصرف آن ضروری هست. از این رو، پایش داروی مصرف‌شده درون و بیرون بدن جهت تنظیم مقدار دارو و کنترل میزان اثربخشی آن، از مهم‌ترین اهداف دنبال شده در آزمایشگاه‌های آنالیز دارو هست.
همچنین نظارت بر غلظت داروی ضدسرطان در نمونه‌های زیستی به منظور تعیین یک رژیم درمانی کارآمد از اهمیت بالایی برخوردار هست. تاکنون روش‌های متعددی جهت نیل به این هدف ارائه شده‌هست که اغلب آن‌ها دارای معایبی از قبیل پرهزینه بودن و زمان‌بر بودن هستند.
محمد حسن‌زاده محله، مجری طرح، از داروی «دوکسوروبیسین» به‌عنوان یکی از پرکاربردترین داروهای مورد استفاده در فرایند دارودرمانی سرطان یاد کرد و توسعه یک روش کمی ساده و دقیق را برای بهبود روند درمان سرطان ضروری دانست.
وی افزود: در این پژوهش یک حسگر جدید پلیمری جهت تشخیص میزان دقیق داروی ضد سرطان دوکسوروبیسین در نمونه های بیولوژیکی معرفی شده هست که عملکرد آن با بهره‌گیری از نانوصفحات گرافن بهینه شده هست.
این محقق، حد تشخیص پائین، حساسیت بالا، دقت و سرعت بالای تشخیص و اندازه‌گیری و همچنین تکرارپذیری نتایج را به‌عنوان مزایای قابل توجه این حسگر جدید برشمرد.
حسن‌زاده محله، به ارائه توضیحات دقیق‌تری در رابطه با ساختار و نحوه عملکرد این حسگر پرداخت و گفت: در این مطالعه از یک نانوکامپوزیت پلیمری-گرافنی به‌عنوان ترکیب مؤثر در ساخت نانوحسگر الکتروشیمیایی به‌منظور تشخیص و تعیین مقدار داروی ضد سرطان دوکسوروبیسین استفاده شده هست.
وی اظهار داشت: تاکنون روش‌های مختلفی همچون کروماتوگرافی، فلوریمتری و … برای اندازه‌گیری این دارو معرفی شده هست؛ با این‌وجود، تعیین مقدار مستقیم داروی ضد سرطان دوکسوروبیسین که مشتق سازی نشده باشد، ساده نیست؛ در حقیقت مشکل اساسی روش‌های مذکور نیاز به مشتق سازی و حد تشخیص پائین این دارو هست، اما روش الکتروشیمیایی مشکل نیاز به مشتق سازی دارو را مرتفع می‌کند.
وی افزود: الکترود ساخته شده در این طرح با اکسید کردن داروی مذکور، فرایند شناسایی و تعیین غلظت آن در نمو نه های استاندارد را انجام می‌دهد. همچنین این نانوحسگر قادر هست میزان دارو را در مایعات زیستی انسانی از قبیل مایع مغزی-نخاعی، پلاسما و ادرار با هزینه پایین اندازه‌گیری کند.
حسن‌زاده محله در خصوص مراحل این طرح گفت: مرحله اول انجام این پژوهش سنتز گرافن اکسید، عامل دار کردن آن و تهیه نانوکامپوزیت پلیمری استایرن-گرافن اکسید مغناطیسی عامل دار بوده هست؛ در مرحله بعد نانوکامپوزیت سنتز شده بر روی الکترود کربن شیشه‌ای تثبیت شده و سپس عملکرد الکترود تهیه شده در اندازه‌گیری مقدار داروی ضد سرطان مورد ارزیابی قرار گرفته هست. در نهایت نتایج به‌دست‌آمده با استفاده از شاخص‌های FDA معتبرسازی شده هست.
به گفته وی، این حسگر که عملکرد آن به کمک گرافن اکسید بهبود یافته هست، در ساخت تجهیزات پزشکی، داروسازی و صنایع مرتبط کاربرد خواهد داشت.
